Hương vị bánh nhãn quê hương

“Chiếc bánh nhãn nhỏ xinh

Như ẩn chứa trong mình

Bao ngọt bùi tuổi thơ

Hồn quê nơi mình sinh”

Quê tôi ở Hải Hậu (Nam Định) nên mỗi dịp lễ Tết cà nhà lại làm món bánh nhãn để bày tiếp khách và làm thức quà ăn chơi cho tụi trẻ con. Thường là bà nội và mẹ là “bếp trưởng” khởi xướng và bày cách cho hai chị em tôi cùng làm. Mẹ bảo có lẽ mẹ nghiện món bánh nhãn này từ khi về làm dâu và cũng nghén bánh nhãn khi mang bầu các con.

Mẻ bánh nhãn thơm phức

Cả bố và mẹ đều là con nhà nông ở vùng quê nghèo nên từ nhỏ mẹ luôn dạy chúng tôi tính cần kiệm và nữ công gia chánh cơ bản. Mẹ bảo: “Nhà mình nghèo nên phải biết chắt chiu con ạ! Làm dần để sau đỡ khổ”. Hồi đó còn bé nên chưa hiểu hết ý của mẹ, chỉ biết chị em tôi dù cách nhau xa tuổi nhưng cứ chành choẹ nhau người làm nhiều, người làm ít, mà kỳ thực công việc mẹ phân công rất phân minh và rõ ràng. Như việc làm bánh, tôi bé hơn nên được mẹ giao đập trứng gà và nặn bánh, còn chị và mẹ thì nhào bột nếp. Công đoạn khó khăn nhất là chiên bánh thì mẹ làm chính và hướng dẫn chị. Mẹ tỉ mỉ từ khâu chọn trứng gà đến bột nếp. Phải là trứng gà ta mới đẻ và bột nếp cái hoa vàng đặc sản quê tôi làm bánh mới ngon được.

Công đoạn chiên bánh khó nhất do mẹ đảm nhiệm

Mẹ kể hồi mới về làm dâu mẹ cũng không biết làm món này, vì do quá thích và truyền thống gia đình chồng nên được bà nội chỉ bảo tận tình cách chế biến. Quê mẹ tôi ở Thường Tín thì có đặc sản Bánh Giầy Quán Gánh – món ăn cũng làm từ gạo nếp nhưng cách chế biến so với bánh nhãn thì khác hoàn toàn. Có lần mẹ nói: “Hai món đều ngon nhưng mẹ thích bánh nhãn hơn vì mỗi chiếc bánh tròn tròn, xinh xinh, nhỏ nhắn, ăn hoài không ngán”.

Ngào đường cho bánh nhãn

Làm bánh nhãn không quá khó, thế nhưng không phải ai cũng làm được mẻ bánh ngon đúng chuẩn, nhất là phải chuẩn vị Hải Hậu. Từng viên bánh nhãn nhỏ xinh được nhào nặn tròn trịa, chiên trên chảo dầu nóng nức mùi thơm lừng, giòn tan. Cứ mỗi lần làm mẻ bánh mới, tôi và chị kiểu gì cũng phải nhón vài viên ăn khi mẹ vừa chiên khỏi chảo xong. Cứ bị mẹ mắng là háu ăn nhưng cảm giác ăn lúc đó mới ngon, vừa thổi vừa cắn giòn rốp rốp rồi chị em tôi lại nhìn nhau cười tít. Có lần tôi thắc mắc hỏi mẹ vì sao lại tên là bánh nhãn, mẹ xoa đầu tôi giải thích: “Con thấy không, bánh khi hoàn thành có hình tròn xoe, vàng óng giống những trái nhãn đó con!”.

Hồi bé khó khăn nên sinh nhật của tôi chỉ có món bánh nhãn là thức quà mời bạn bè và cả nhà thay cho bánh gato và kẹo bánh. Tuy thế tôi và chị không hề cảm thấy buồn mà cho đến tận bây giờ, tôi vẫn cảm thấy đó là món bánh kỷ niệm sinh nhật ngon nhất.

Giờ đây mẹ tôi đã già nhưng cứ có dịp bà lại làm món bánh nhãn truyền thống cho cả đại gia đình ăn, các con cháu tôi cũng rất thích. Nhìn mấy bà cháu, mẹ con xum vầy nặn nặn, chiên và xao bánh mà lòng tôi cảm thấy ấm cúng lạ thường. Chỉ mong bố mẹ tôi dồi dào sức khoẻ, gia đình mãi sum vầy thế này để tận hưởng tình cảm gia đình ấm áp và hương vị ngọt ngào quê hương.

Giò đây khi viết lại những tâm sự này, tôi chỉ muốn chạy ngay về ôm mẹ và nói: “Con cảm ơn mẹ đã thổi hồn vào món bánh quê hương để qua đó giáo dục chị em con tình yêu thương gia đình cũng như những đức tính tốt cần có trong cuộc đời! Cảm ơn mẹ yêu vì tất cả!”.

Vũ Thị Thu Hiền