Nhớ thương món cá rô đồng kho me của má
Khi những chiếc lá vàng cuối cùng rơi cũng là lúc báo hiệu khoảnh khắc chuyển mùa. Sắc thu buồn sẽ nhường chỗ cho những chồi xanh chào đón đông về. Những cơn gió se lạnh rồi cũng thổi qua. Với những ai xa xứ như tôi thì càng nhớ về quê nhà với bữa cơm giản đơn cùng món ăn đạm bạc của má. Và trong những ngày lập đông như thế, tôi nhớ nhất món cá rô đồng kho me do má chế biến.
Nhân dịp nghỉ phép, tôi trở về thăm quê vào những ngày đầu đông. Thời điểm đó, người dân ở quê cũng đang tất bật chuẩn bị gieo sạ vụ lúa Đông Xuân. Những cánh đồng mênh mông nước giờ đã được rút nước ra. Khi ấy, những con cá bắt đầu tìm nơi trú ngụ mới, đó là xuống mương hay đường nước nhỏ trên ruộng. Một buổi sáng, sau khi ra ruộng coi máy trục đất xong, anh trai tôi trở về nhà cùng với một giỏ cá đồng. Nào là cá lóc, cá trê, nhưng nhiều nhất vẫn là cá rô và cá sặc. Tôi thích thú khi lâu lắm rồi mới thấy nhiều cá đồng đến thế. Riêng má tôi lại nói trong niềm luyến tiếc: mấy năm nay cá ngày càng ít đi, chớ ngày xưa cá nhiều phải làm khô, làm mắm chớ ăn đường nào cho hết.
Bao năm sống ở thành thị, với tôi món ăn quen thuộc ngày nào từ những con cá đồng dần trở thành món ăn xa xỉ. Có khi tiệc tùng cùng bè bạn, đồng nghiệp ở những quán ăn bình dân hay hạng sang, tôi cũng gọi món ăn từ con cá đồng. Có lẽ, tôi cũng chỉ muốn tìm hương vị quê nhà ở nơi thành thị phồn hoa. Hay có những buổi chiều chạy xe trên đường 30/4 – con đường có hàng me hai bên vỉa hè rất đẹp của thành phố Cần Thơ, nhìn chùm me say cành lòng tôi lại chợt nhớ đến món ăn quê nhà, cá rô đồng kho me.
Trời lập đông cũng là lúc cây me sau hè đang say trái. Me đầu mùa nên chưa có trái chín, chủ yếu là những trái xanh. Hôm nay, có rất nhiều cá và má tôi cũng dự định làm thật nhiều món ăn để đãi đứa con đi làm xa trở về nhà trong những ngày nghỉ phép, trong đó chắc chắn có món cá rô đồng kho me. Dù cá rô đồng được dùng để nấu nhiều món ăn ngon như nấu canh chua, cá rô kho tộ,… nhưng tôi chỉ thích nhất cá rô đồng kho me. Nghĩ đến vị beo béo của con cá rô đồng hòa với vị chua của me non đầu mùa đã thấy thèm.
Sau khi cá được anh trai tôi rửa sạch và phân loại ra, tôi lấy cái rỗ lựa vài con cá rô đem đi làm. Má tôi dặn: bắt mấy con cá rô mề đem kho nó mới ngon. Cá rô dùng để kho me không cần phải quá lớn, tôi lựa những con cá vừa vừa nhưng lại mập ú hay còn gọi là những con cá rô mề đúng như lời của má. Trong khi chờ cá ráo nước, tôi bước ra sau hè với tay kéo nhánh me hái vài ba trái me non. Me dùng để kho cá là những trái tươi và còn non.
Cá làm xong để ráo nước, má tôi đem vào ướp nước màu, bột ngọt, nước mắm và một ít đường để khoảng 20 phút cho thấm đều trước khi kho. Chảo cá để lên bếp đun cho nóng lên rồi thêm vài trái me tươi còn nguyên vỏ vào, xong đổ nước ngập mình cá. Trong lúc kho, me cứ để nguyên trái vì khi chín, me sẽ nứt vỏ và vị chua ngấm vào nước giúp cá thơm ngon hơn. Khi kho, hớt bọt và để lửa liu riu cho đến khi sắc nước, sau cùng cho thêm vài lát ớt, ít hành là được.
Cá rô đồng kho me đậm đà tình mẹ
Mặc dù, bên ngoài những cơn gió lành lạnh đã về nhưng trong lòng tôi hôm nay vẫn ấm áp, bởi được ngồi ăn bữa cơm cùng với gia đình. Bữa cơm quê nhà được dọn ra chỉ giản đơn với món cá rô đồng kho me mà sao ngon đến lạ. Có lẽ, mỗi món ăn do má nấu đều được nêm nếm bằng hương vị của tình thân, sự tảo tần của người mẹ dành cho các con mình. Có những thứ tưởng chừng như đơn giản nhưng không phải bao giờ chúng ta đều có được. Những ngày sống xa quê, xa nhà tôi luôn mong ước mỗi ngày được cùng ba má, anh chị ăn bữa cơm. Thế nhưng, đó lại là thứ xa xỉ trong cuộc sống của những người tha hương. Với tôi, bữa cơm gia đình luôn là linh hồn của hạnh phúc, của thương yêu và san sẻ.
Trước khi ăn, tôi đã chụp hình chảo cá kho me đăng lên facebook. Vậy là tôi đã nhận được nhiều bình luận hờn trách từ những đứa bạn xa quê vì làm nó nhớ nhà, nhớ quê.
Trước khi rời quê trở lại thành thị, má tôi đã làm ít cá rô mề cho vào ngăn đông tủ lạnh từ hôm trước để ngày hôm sau tôi mang đi, cùng với đó là những trái me còn non. Má tôi nói: đem lên nhà trọ rồi để vào tủ lạnh, khi nào muốn ăn thì đem ra kho.
Con cá rô đồng, trái me non từ quê nghèo theo tôi đến phố
Trên chuyến xe rời quê lần này bỗng nhiên khác với những lần trước, bởi lần này tôi mang theo hương vị quê nhà đến với miền đất lạ. Để rồi trên những nẻo đường mưu sinh dư vị của đời thường trong những món ăn dân dã, miền quê như một lời nhắc nhở để mình biết nghĩ, biết thương về mái nhà xưa./.
Thu Thủy
