HƯƠNG VỊ TỪ ĐỌT BÍ NON

Vườn nhà ngoại có biết bao loại rau nhưng món khoái khẩu của chị em tôi luôn là đọt bí. Từ đọt bí non, má tôi thổi hồn quê thăng hoa thành nhiều món ăn ngon lành đọng mãi trong tôi. Thật hạnh phúc khi có một miền quê để hoài nhớ và trở về, nỗi nhớ bắt đầu từ những điều giản dị, chân phương tựa dòng sông đỏ đậm phù sa trước nhà ngoại, vỗ về lòng tôi với năm tháng ngọt bùi, những ngày đang ở giữa Sài Gòn tấp nập tôi chợt thèm mùi vị đồng quê nồng hậu, thèm món đọt bí non ngọt lành.

Rau bí đặc thù lớp vỏ phủ ngoài cả thân và lá đều dày, có nhiều lông tơ, cảm nhận bằng tay thì rất nhám, vì thế nên trước khi chế biến cần phải làm sạch bằng cách tước bỏ lớp xơ bao bọc bên ngoài thân và cuống. Chị em tôi được má hướng dẫn rất kỹ về cách nhặt rau, phải cảm nhận bằng tay để lấy phần non của đọt bí, nhặt rau bí khi mới cắt về, đọt lá còn giòn tươi sẽ dễ dàng tước xơ và ngắt đoạn hơn khi nhũn héo, khi tươi thì chất lượng rau cũng tuyệt vời hơn vì vậy má tôi luôn nhặt sạch, chần qua nước sôi với ít muối, xả lại bằng nước lạnh, để ráo rồi vô hộp mang về Sài Gòn cất tủ lạnh ăn dần trong tuần.

Sau khi nhặt, rửa nhiều lần dưới vòi nước lạnh cho sạch cát, chần sơ qua nước sôi, xả lạnh, đọt bí có màu xanh ngắt. Tôi được má dạy chế biến các món ngon từ đọt bí. Quê ngoại tôi thiên nhiên ưu đãi rau trái mát lành, cá tôm trù phú. Ông ngoại tôi đổ xà ngom tép bạc đất, bạc non, bạc thẻ... nặng trĩu. Má và mấy dì lựa riêng tép bạc đất và bạc thẻ bán cho thương lái, còn tép bạc non mềm ngọt để lại nhà xào đọt bí.

Hành, tỏi đập giập phi thơm xào tép bạc non, đảo đều đến khi tép săn lại, nêm vừa ăn, xúc ra dĩa riêng không để tép ra nước. Phần tỏi phi còn lại xào cùng đọt bí đảo đều, hạt nêm sườn heo rau củ của Bếp Việt luôn giúp thức ăn thêm thơm ngon, đậm vị, cho tép lúc nãy vào, đảo khoảng hai phút là xong. Đọt bí xào thịt bò cũng rất ngon, ướp thịt bò thái mỏng với nước tương, cũng phi tỏi cho thơm xào thịt bò nhanh tay trên lửa lớn, thịt vừa tái thì cho rau bí vào, nêm vừa ăn, tôi chăm chú nhìn má tôi hất chảo để bắt lửa ( cách này tôi chưa biết làm ) món xào khi bén chút lửa sẽ tạo mùi thơm rất đặc trưng, thêm xíu dầu hào để tăng đậm vị.

Đọt bí rất dễ ăn, không có thịt hay tép chỉ cần xào tỏi, thêm hạt nêm Bếp Việt là đủ ngon lành. Má luôn căn dặn chị em tôi lưu ý không xào quá lâu, rau bí sẽ hết giòn, ra nước, ăn không ngon.

Ngoài các món xào, canh rau bí cũng ngon tuyệt, nhất là những ngày mưa. Tôi thích má nấu món canh hến với đọt bí non, món này khá cực công vì phải ngâm hến trong nước có giã vài trái ớt để hến nhả sạch cát, sau đó rửa nhiều lần dưới vòi nước lạnh, để ráo. Đun sôi nồi nước với một chút muối, cho hến vào dùng đũa khuấy đều đến khi ruột hến tróc khỏi vỏ, vớt ra đãi vỏ chỉ lấy phần ruột, gạn kỹ nước luộc hến, lắng cặn cát, chỉ lấy nước trong. Phi tỏi, hành, gừng băm nhỏ xào chỗ ruột hến nêm chút nước mắm ngon, cho nước luộc hến vào đun sôi rồi đến đọt bí, nêm vừa ăn, nhắc xuống thêm hành lá và rau thì là. Món canh giò sống nấu đọt bí cũng ngon lành mà ít cực công, chỉ cần đun sôi nước dùng với ít dầu ăn, thả giò sống viên tròn miếng vừa ăn vào rồi đến đọt bí, cho hạt nêm sườn heo rau củ của Bếp Việt cùng tỏi, hành phi, tiêu...là xong món canh nóng hổi, ngọt thơm.

Dù mưa, dù nắng, những đọt bí rợ non tơ xanh mượt mà vẫn vươn dài, đan nỗi nhớ quê trong lòng những người con xa xứ...

Nguyễn Ngọc Minh Anh