RƯNG RƯNG KÝ ỨC VỀ BÀ KHI THƯỞNG THỨC MÓN CHẢ CUỐN LÁ BƯỞI
Cuộc sống có rất nhiều hương vị sắc màu. Mỗi hương vị lại mang những nét riêng biệt và đọng lại cho mỗi người những ký ức, cảm xúc khó quên. Trong tất cả những hương vị ấy, hương vị món chả cuốn lá bưởi khiến cho tôi mỗi lần thưởng thức đều cay xè khóe mắt...
Năm tôi lên 6, vì cuộc sống ở quê còn khó khăn nên bố mẹ tôi vào Nam lập nghiệp và để lại tôi cho bà chăm sóc. Cái con bé nhỏ nhắn, suốt ngày bám lấy bố mẹ giờ đây lại suốt ngày tíu tít bên bà. Lúc đó, bà tôi cũng đã ngoài 60, tóc đã điểm bạc. Hai bà cháu cứ rau cháo qua ngày.
Ở bên bà, tôi càng thương bà hơn. Bà tôi tuy đã có tuổi nhưng vẫn lam lũ, ôm đồm nhiều việc. Cấy cày, nuôi lợn, nuôi gà... Làm vất vả là vậy mà cũng chẳng có dư dả gì. Những buổi nghỉ học, tôi lại theo bà ra đồng mò cua bắt ốc. Nhiều hôm, bà tôi mừng rỡ khi bắt được con cá, con tôm to ở dưới dòng kênh đục ngầu. Dẫu tay bà bị gai cào chảy máu, mặt lấm lem bùn đất nhưng nụ cười không ngớt trên môi kèm câu nói: “ Bữa này, cháu bà được ăn ngon rồi”.
Những đêm hè trăng lên cao, hai bà cháu lại nằm trên chiếc chõng tre ngoài sân. Bà phe phẩy chiếc quạt mo trên tay, vừa vỗ về tôi và kể cho tôi nghe vô vàn những câu chuyện cổ tích, những bài hát xoan hát ghẹo. Trong cái hơi trầu phảng phất cùng giọng nói nhỏ nhẹ của bà, tôi chìm vào giấc ngủ lúc nào không rõ.
Ngày ngày trôi nhanh, tết lại về. Những ngày cuối năm, bà lo gọi người tới bán đàn lợn trong chuồng để trả nốt số tiền đã vay của ông Năm hàng xóm. Ngày trước ông tôi còn sống, ông thường ốm đau nên bà tôi vẫn phải chạy vạy vay tiền để chạy chữa cho ông. Tuy ông tôi đã mất được mấy năm nhưng số tiền khá lớn nên vẫn chưa trả xong. May thay, năm đó đàn lợn trong chuồng được giá, bà chăm tốt nên bán xong bà đã thanh toán được hết số nợ còn lại. Ngoài ra, bà còn dư thêm được một chút để sắm sửa cho ngày Tết.
Ngày 30 Tết, bà dắt tôi đi chợ và mua cho tôi một bộ quần áo mới, sắm sửa nải chuối, quần áo hàng mã và mua một chút thịt lợn, gia vị đủ để ăn cho ngày Tết.
Sau rất nhiều năm ở với bà, đây cũng là lần đầu tiên tôi thấy bà vui như vậy. Quả là khi trút được gánh nợ người ta thấy nhẹ lòng hơn bao giờ hết. Hai bà cháu dắt nhau về và bà bận rộn nấu nướng để làm mâm cúng cho ngày tất niên. Tôi thì lon ton chạy đi chạy lại theo bà, hai bà cháu nhìn nhau cười hạnh phúc.
Bà bảo rằng, bà sẽ làm món chả cuốn lá bưởi cho tôi ăn, món ăn mà khi ông tôi còn sống rất thích nhưng lúc đó còn khó khăn nên chả mấy khi có cơ hội được làm.
Đằng sau nhà bà tôi có một cây bưởi ta, cây lâu năm nên khá cao. Thấy anh Phong, một anh hàng xóm gần nhà tôi đi qua bà nhờ anh trèo lên hái hộ. Bà bảo làm món này ngon thì khâu chọn lá bưởi rất quan trọng. Lá bưởi ta sẽ rất thơm, đậm đà, và khi lấy thì chọn những lá đang độ non bánh tẻ, bề mặt lá xanh bóng sẽ dẻo.
Xong việc lấy lá, bà rửa sạch và để ráo nước. Bà chọn một miếng thịt ba chỉ có cả nạc và mỡ, bà bảo thịt như vậy ăn sẽ không bị khô rồi băm nhuyễn. Sau đó, bà trộn lẫn hạt dổi, hạt xẻng, hành củ, các loại rau thơm như tía tô, đinh lăng, mùi tàu…bà trộn cùng chút nước mắm và bột ngọt để chừng 10 phút cho thịt ngấm gia vị đậm đà.
Tiếp đó, hai bà cháu tôi bắt đầu cuốn. Đặt chiếc lá bưởi ra giữa mâm, dùng chiếc thìa để cho nhân thịt vào giữa lá rồi cuốn tròn theo chiều ngang.
Cuối cùng là xiên 1 chiếc que nhỏ có đầu nhọn rồi mang nướng trên bếp than hồng. Tinh dầu trong lá bưởi tiết ra trộn lẫn với mỡ lợn chảy xèo xèo, một âm thanh nghe rất thích tai. Một mùi thơm nồng tỏa ra kèm theo đó. Tôi ngồi hít hà, bà thì tay thoăn thoắt lật đi lật lại nhiều lần để lá không bị cháy. Biết đứa cháu háu ăn nên khi được xiên nào chín bà vẫn thường “xin phép các cụ” cho tôi một miếng thưởng thức trước. Trời ơi, một miếng chả cuốn lá bưởi còn đang nóng hổi vừa thổi vừa ăn tôi thấy ngon vô cùng. Chỉ cần cắn 1 miếng nhỏ thôi là tôi đã có thể cảm nhận được vị lá bưởi giòn rụm thanh thanh, Lá bưởi dày nên giữ cho phần thịt bên trong mềm và ngọt, ăn vừa lạ miệng lại hấp dẫn.
Chiều cuối năm, bố mẹ tôi đi tàu cũng về kịp để ăn bữa cơm tất niên cùng tôi và bà. Bữa cơm tươm tất nhất của năm, có gà, có thịt,...tràn ngập tình yêu thương của ngày đoàn tụ.
Một thời gian ngắn sau này, bà gặp bạo bệnh và mất. Mỗi lần giỗ bà, tôi vẫn thường tự tay làm món chả cuốn lá bưởi để bày lên mâm cơm cúng bà. Hình ảnh hai bà cháu hì hụi bên chiếc bếp than nướng thơm lừng mùi lá bưởi hôm nào như mới như ngày hôm qua. Tôi lại thương và nhớ người bà tần tảo của mình vô cùng.
Tuyết Nhung
