KHỔ QUA ĐẮNG MÀ KHÔNG ĐẮNG
Có đứa cháu đến giờ đã hai mươi mấy tuổi mà vẫn nhớ hoài cái món canh khổ qua năm xưa bà nấu cho ăn. Món canh quê nhà tuy đơn sơ, giản dị mà ngon biết dường nào. Bởi trong chén canh ấy đâu chỉ có vị thanh ngọt của nước, vị đắng của khổ qua mà còn có cả vị yêu thương của bà. Một người bà luôn yêu thương đứa cháu khuyết tật và dành cho nó mọi điều tốt đẹp nhất.
Ngày đó, nhà nghèo nên dường như bữa cơm ăn với rau chấm mắm nhiều hơn là thịt, cá. Mùa đông không nói gì chứ mùa hè ăn hoài vậy khô khan nuốt không nổi. Biết ý đứa cháu, một hôm bà đổi món cho dễ nuốt.
Như những đứa nhỏ khác khi thấy vị đắng là bọn nó sợ rùng mình. Nhưng tôi là đứa gan lì và rất thân ái với cái vị này. Thuốc đắng tôi uống được. Khổ qua đắng tôi rất ghiền. Tôi nghe người ta nói nó là vị thuốc rất tốt cho sức khỏe nên tôi ăn càng nhiều. Biết đây là món khoái khẩu của đứa cháu, bà liền âm thầm đi chợ mua mấy trái khổ qua, thịt xay rồi nấm hương, nấm mèo về nấu chén canh khổ qua cho tôi ăn.
Bà tuy già nhưng đôi tay rất khéo. Từng bước từng bước một bà trổ tài nội trợ tôi trộm nhìn mà thích mê. Trước tiên bà dùng dao rạch một đường dọc thẳng trên thân khổ qua. Xong bà dùng muỗng cạo sạch phần ruột bên trong rồi rửa sạch để đó cho ráo.
Đôi tay bà lại thoăn thoắt làm công đoạn ướp thịt. Một ít hạt nêm, muối, bột ngọt, tiêu, đường được trộn đều với thịt xay và nấm. Để cho gia vị thấm bà ướp trong khoảng 10 phút. Sau đó bà nhồi nhân thịt vào khổ qua bằng cách nén chặt sâu bên trong cho nó không bị rớt ra ngoài. Nước sôi bà cho khổ qua vào nấu. Khi khổ qua mềm bà nêm nếm thêm chút gia vị cho món canh đậm đà. Hành, ngò được thái nhỏ rắc lên trên. Múc canh ra tô và thưởng thức.
Ôi chao, sao mà ngon quá không biết! Lâu quá mới ăn canh này nên thấy lạ miệng cộng với tài nấu ăn của bà mà món canh trở nên tuyệt vời đến lạ. Tôi ăn một mạch ba chén canh mà vẫn chưa đã thèm. Đang còn ngất ngây với món ăn ruột, bà bỗng hỏi tôi một câu:
- Con có biết vì sao khổ qua có vị đắng không?
- Tôi gãi đầu tắc tị. Bà liền chậm rãi giải thích: Vị đắng tượng trưng cho những khổ nhọc, khó khăn trong kiếp con người con à. Khổ qua đắng nhưng không độc cũng giống như cay đắng trong đời không phải là điều bi quan. Đã làm người ắt phải đối diện với bao thăng trầm con à. Chúng ta đừng trốn tránh mà phải chấp nhận nó và mạnh mẽ vượt qua. Chỉ cần có ý chí không gì là không thể. Khổ nào rồi cũng qua. Hôm qua, nếm vị đắng để biết trân trọng vị ngọt hôm nay. Mỗi đắng cay là một trải nghiệm quý giá trong hành trình vượt lên chính mình. Nó dạy cho con người nhiều bài học ghi nhớ suốt đời. Con hiểu chưa?
Tôi ngồi chăm chú lắng nghe dù không hiểu nhiều lắm. Bà hỏi tôi cũng gật đầu lia lịa cho lấy có thôi. Bây giờ khi đã trưởng thành ngẫm lại lời bà năm xưa tôi càng thêm thấm thía. Hóa ra ẩn sâu bên trong cái vị đắng món canh khổ qua lại chứa một triết lý sống sâu sắc ghê gớm.
Tôi nhận ra rằng đắng cay cũng có nhiều giá trị. Tôi coi những gì bất hạnh mà cuộc đời mang lại cho mình chỉ là chút thử thách thôi. Không có gì ghê gớm lắm đâu. Tôi đón nhận nó như một món quà với tâm thế đầy lạc quan. Bởi tôi biết ngoài thế giới mênh mông bao la kia còn biết bao người bất hạnh hơn mình. Tôi cũng gom nhặt cho riêng mình những bài học sau mỗi lần thất bại. Nó giúp tôi tìm lại chính mình và ngày càng trưởng thành hơn. Tôi của hôm nay thực sự đã khác xưa rất nhiều. Khổ qua cũng cho tôi những bài học về sự khổ đau, mất mát. Đời là vô thường nên tôi càng thêm trân quý và yêu thương mọi người xung quanh hơn.
Đúng là khổ qua đắng mà không đắng. Khổ tận ắt sẽ cam lai. Khổ qua rồi sẽ qua và một ngày kia hạnh phúc sẽ đến. Trời không phụ người có ý chí, nghị lực và không ép con người đến bước đường cùng bao giờ. Tôi luôn tin như thế.
Cảm ơn bà vì chén canh thanh mát buổi trưa hè năm ấy. Bao năm rồi vị đắng ngọt vẫn còn đọng đâu đây. Bây giờ tôi càng thích ăn khổ qua gấp mấy lần ngày ấy. Ăn để nhớ tuổi thơ. Ăn để ôn kỉ niệm cùng bà. Và để không quên những bài học cuộc sống đầy giá trị từ món canh giản dị này./.
Hòa Bình
